MİRAY DEMİR

EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK

Evliliğe hazırlık sürecinde; ileride oluşabilecek krizlerin önlenmesi ve sağlıklı temeller üzerine evliliğin oturtulması amacıyla, çiftlere verilen bir danışmanlık hizmetidir. Evliliğin ilk yılları riskli dönemler olduğu için bu yıllarda evlilik yara alırsa ilişkinin onarılması daha zor olmaktadır.

Eşler birbirlerini tanıma ve birbirlerine uyum sağlama sürecinde oldukları için krizlere ve sorunlara karşı toleransları daha azdır. Oluşabilecek problemleri önceden konuşmak, evlilik süreci ve sağlıklı ilişki kurma konusunda danışmanlık almak riski en aza indirmektedir. Evlilik kurumu özen ve bakım isteyen bir kurumdur. Bu sebeplerden dolayı; evlilik öncesi danışmanlık hizmeti, evlilik öncesinde bütün çiftlere önerilmektedir.

Evlilik çiftlerin yaşamında çeşili değişiklikler yaratır, roller değişir. Evlilik ile çiftler aynı ortamları paylaşırlar, birbirlerinin istek ve ihtiyaçların neler olduğunuı, ortak kararlar almayı, sorumlulukları paylaşmayı, çatışmave kriz çözmeyi öğrenirler.

Evlilik öncesinde çiftlerin evliliğe ilişkin inançları, beklentileri, evlilik ile karşı tarafın değişeceğini düşünme, geçmiş öğrenmeleri evlilik süreçlerini etkileyebilir. Örneğin evliliği daha mutlu olmak için isteyenler hayal kırıklıkları yaşayabilir ve umutlarını yitirebilirler. Bu gibi durumlarda mutluluğun kişilerin arasındaki ilişki ile yaşanabileceğini hatırlatmak gerekir.

Aile yaşamının temeli eşler arası ilişki ve iletişimdir. Zaman zaman ortaya sorunlar çıkabilmektedir. Sorumluluklar, çocuk bakımı ve yetiştirilmesi, köken, aileler ile ilişkiler, çocuklar hakkında verilecek kararlar yaşanan sorunlara örnek olarak verilebilir. Bu sorunların yaşanma sıklığı ve şiddeti evlilik süresine, eşlerin kişilik özelliklerine göre farklılaşmaktadır. Evlilik öncesi kişilerin birbirlerini daha iyi tanımaları, kişisel ve ortak hedeflerini belirlemeleri, açık ve etkili iletişim biçimlerini öğrenmeleri, problem çözme becerilerini edinmeleri doyum sağlanan evliliğin ön koşuludur.

Hayatta hiçbir birey mutsuz olacağı ve ya bir başkasını mutsuz edeceği düşüncesi ile evlenmez. Her birliktelikte alma ve verme dengesinin korunmasının önemi kadar, çiftlerin değişimlerden kaçmak yerine onlara birlikte adapta olabilmeyi öğrenmeleri gerekmektedir.

Ayrılık veya hayal kırıklıkları kişilerin evlilik sürecine yeterince hazır olmamalarından ve ya bir birlikteliğin sürdürebilirliği için gerekli olan çatışma ve iletişim yeti ve becerilere henüz geliştirememiş olmalarından kaynaklanmaktadır.

Birlikte bir hayatı paylaşıyor olmanın gerektirdiklerine bireylerin bilinçli bir şekilde kendilerini hazırlamaları gerekmektedir. Evlilikte kimi rollere, çift ilişkisine ve gerektiğinde ebeveynlikle ilgili sorumlulukların paylaşılmasına dönük beklentilerin açık ve dürüst bir şekilde dillendirilmesi son derece önemlidir.

• İletişim Becerilerini Geliştirmek
  
  Etkin bir şekilde karşıdakini dinleyebilmek, onun anlatmak istediği şeyi anlayabilmek bazı kişiler için geliştirilmesi gereken bir özellik olabilir. İletişimi kuvvetli bir çift, ortaya çıkan sorunları tartışmak ve çözmek konusunda daha başarılıdır. Çiftler arasında “duygusal anlamda güvenme” yi sağlayan en önemli faktörlerden biri çiftin iyi bir iletişim içinde olmasıdır.
  
  
• Çiftlerin Birbirinden Beklentilerinin Tartışılması
  
  Evli çiftlerin rol dağılımı konusunda evlenmeden önce hiç konuşmamış olmaları sıkça rastlanan bir durumdur. İş, ev ekonomisinin idare edilmesi, ev işlerinin dağılımı, ebeveynlikle ilgili sorumlulukların paylaşılması, yani genel olarak evlilikte kimin ne yapacağı sorusu evlilik öncesi konuşulması gerek konulardır. Çiftlerin birbirinden beklentilerini açık ve dürüst bir şekilde dile getirmeleri evlilik boyunca bu konuda çıkabilecek sorunları önlemede önemli bir rol oynar.
  
  
• Çatışma Çözme Becerilerinin Öğrenilmesi
  
  Hiç kimse evliliğinde çatışma yaşayacağını düşünmez. Gerçekte ise bir çift evlilikleri boyunca çöpü kimin atacağı kadar basit anlaşmazlıklardan tutun da duygusal anlamda çiftleri yıpratan daha büyük sorunlara kadar birçok çatışma yaşarlar. Bu çatışmaları içinden çıkılmaz bir hal almadan çözebilmek, sorunlara yapıcı çözümler üretebilmek ve tartışma ile geçen zamanı önemli ölçüde azaltmak için çok etkili yollar vardır. Evlilik üzerine önemli çalışmaları bulunan John Gottman’ın araştırmaları, çatışma çözme becerileri geliştirmiş çiftlerin diğerlerine oranla daha az boşandıklarını göstermiştir.
  
  
• İlişki Dengesinin Kurulması
  
  İlişkide “sana” “bana” ve “bize” ne kadar ilgi ve dikkat gösteriliyor? Bu anlamda dengesini kaybetmiş bir ilişkide (mesela ilişkide her zaman eşlerden birinin istekleri ve beklentileri önemliyken diğerinin istekleri ve beklentileri karşılanmıyor ve sürekli göz ardı ediliyorsa) birçok sorunla karşılaşılması sürpriz değildir. Bu bağlamda çiftler birbirleri ve ilişkileri için faydalı olabilecek çözümlere gitmelidirler.
  
  
• Bireylerin aile sorunlarının belirlenmesi
  
  Nasıl davranmamız, sorunlarla nasıl başa çıkmamız, sevgimizi nasıl gösterdiğimiz gibi daha birçok davranışımız, aslında erken yaşta ailemizden, ebeveynlerimizden ve bizim için önemli olan başka kişilerden gördüklerimiz ve öğrendiklerimiz doğrultusunda şekillenir. Eğer bir kişi kendi ailesinde çokça çatışma ve sevgisizlik görmüşse, bunun kişinin evliliğine nasıl etki ettiğine bakmak önemlidir. Kendi ailelerinde yaşanan olumsuzlukları kendi evliliklerinde de tekrar eden bireyler, bu bağlantıyı anlayabilirlerse, tekrar eden öğrenilmiş davranışlarını daha kolay durdurabilmektedirler.
  
  
• Kişisel, Ailevi ve Çift olarak hedefler geliştirmek
  
  Birçok evli çift kendileriyle, aileleriyle ya da ilişkileriyle ilgili hedeflerini tartışmazlar. 5 yıl sonra hayatınızda nerde olmak istiyorsunuz? Çocuk yapmaya hazır mısınız? Kaç tane çocuk istiyorsunuz? Çocuk sahibi olmak için en uygun zaman ne zaman? Bunun gibi birçok soru çiftlerin üzerinde konuşması ve tartışması gereken konulardır. Evlilik aslında üzerinde çalışılması, emek verilmesi gereken bir kurumdur. İlişkiler ve kişiler zaman içerisinde değişebilir, önemli olan çiftlerin bu değişikliklere nasıl uyum sağladıklarıdır.

EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIKTA HEDEFLER

• Evlilik yaşantısına geçişi kolaylaştırmak
• Uzun ve kısa vadede çiftlerin ilişkideki tatminini sürekli kılabilmek
• Kişilerin iletişim becerilerini arttırmak
• İlişkide yakınlığı ve bağlılığı arttırmak
• İlişkide güven ortamını güçlendirmek
• Problem çözme ve karar verme becerilerini güçlendirmek

SIKLIKLA BAŞVURU NEDENLERİ

İletişim kopukluğu, Anlaşılmama ve tıkanma hissi
Yoğun ve kırıcı tartışma ve kavgalar, Aldatma/aldatılma
Kıskançlık, güvensizlik, Haksızlığa uğrama duygularını çok yoğun hissetme
Çatışmaları birlikte çözümleyememe, İlişkide mutsuzluk
Öfke patlamaları, Cinsel problemler
İlgisizlik ve kopukluk, Ayrılık isteği,
İlişkilerinin çocukları olumsuz etkilediğini düşünme,
Aile meseleleri, İletişim kurma, açık iletişim,
Duygusal yakınlık, evlilikte empati,
Kendini tanıma, biyolojik-psikolojik ve sosyal özellikler konusunda bilgi sahibi olma,
Benlik açma, duyguları paylaşma, sevgiyi gösterme,
Dürtü kontrolü, sözel ve fiziksel tepkileri kontrol edebilme,
Kişilik farklılıklarına hazırlıklı olma, Kişiliklere saygı duyulması,
Karşı cinsi tanıma, karşı cinsin farklı özelliklerini, beklentilerini, ihtiyaçlarını bilme,
Bekarlık döneminden evliliğe geçiş,
Ailenin devamı açısından sorumluluk duygusunun önemini kavrama,
Kendi sorumluluklarını bilme, bu sorumlulukları yerine getirmek için gereken bilgiye sahip olma,
Gerekli zamanlarda eşin sorumluluklarını paylaşmak için de temel bilgiye sahip olma ve gerektiğinde paylaşmaya hazırlıklı olma,
Problem çözebilme, Beklentilerin açıkça konuşulması,
İş ve özel yaşamın dengelenmesi, Evlilikte sağlıklı cinsel yaşam,
Evlilikte bütçe düzenlemesi, Evlilikte iş bölümü,
Eşlerin hassasiyet noktalarının taraflarca bilinmesi,
Eşlerin aileleri ile ilişkiler (hem kendi ailesi hem de eşin ailesi ile),
Aile olma koşulları,
Anne-babalık; çocuk sahibi olma, çocukların gelişim özellikleri ve çocuk psikolojisi hakkında bilgilere sahip olma,